Nhằm phục vụ cho nhu cầu sử dụng điện và đảm bảo an toàn cho các loại máy điện. Do đó, hiện nay mỗi gia đình hay trong các nhà máy, xí nghiệp, công xưởng đều lắp đặt thiết bị khí cụ điện. Vậy khí cụ điện là gì? Nó có tác dụng như thế nào? Cùng Điện Châu Á đi tìm giải đáp ở bài viết này nhé.
Khí cụ điện là gì?
Khí cụ điện là một thiết bị thường dùng để đóng ngắt nguồn điện. Đồng thời giúp bảo vệ, điều khiển điều chỉnh các mạch điện, lưới điện phù hợp với các loại máy điện trong sản xuất.
Khí cụ điện có rất nhiều chủng loại với nhiều chức năng, nguyên lý làm việc và kích thước khác nhau. Được ứng dụng rộng rãi đa lĩnh vực trong cuộc sống.
Công dụng của Khí cụ điện
Khí cụ điện thường được dùng để đóng cắt mạng lưới điện, cung cấp nguồn điện, điều khiển,… Bên cạnh đó còn có chức năng bảo vệ lưới điện, máy điện và dùng để đo lường.
Phân loại khí cụ điện thường gặp
Khí cụ điện được phân loại dựa trên các chức năng hoạt động của loại khí cụ điện đó. Như sau:
- Nhóm khí cụ điện đóng cắt: Có chức năng đóng cắt điện bằng tay. Bao gồm: Cầu dao, Aptomat, máy cắt, dao cách ly, bộ chuyển đổi nguồn,…
- Nhóm khí cụ điện hạn chế các dòng điện, điện áp: Giúp hạn chế các dòng điện, điện áp trong mạch không quá cao. Gồm có: Các Relay bảo vệ quá dòng và quá áp, Relay nhiệt, bộ chống set,…
- Nhóm khí cụ điện khởi động, điều khiển: Gồm nút nhấn, Contactor, bộ điều khiển,…
- Nhóm khí cụ điện kiểm tra theo dõi: Giúp kiểm tra, theo dõi quá trình làm việc của các đối tượng. Đồng thời kiểm soát sự biến đổi của các tín hiệu không điện thành có điện. Bao gồm: Các rơle, các bộ cảm biến,…
- Khí cụ điện tự động điều chỉnh, duy trì chế độ làm việc của các tham số của đối tượng. Gốm các bộ ổn định điện áp, ổn định tốc độ, ổn định nhiệt độ,…
- Nhóm khí cụ điện điện biến đổi dòng điện, điện áp cho các dụng cụ đo: Gồm các máy biến áp đo lường, biến dòng đo lường,…
Aptomat – Cầu dao tự động
Aptomat (Cầu dao tự động). Là thiết bị khí cụ điện được dùng để cắt mạch điện trong các trường hợp quá tải, ngắn mạch, thấp áp hoặc chậm chạp mạch điện.
Cầu dao tự động một pha
Cầu dao tự động một pha là thiết bị có cấu tạo đơn giản, nhỏ gọn, thuận lợi cho việc lắp đặt và tính thẩm mỹ tổng thể. Cầu dao tự động một pha giúp phát hiện sự cố và ngắt mạch điện nhanh chóng đảm bảo an toàn cho mạch điện. Thiết bị này có thể tự động đóng ngắt để trở lại điều kiện bình thường.
Cầu dao bảng điện chính
Cầu dao bảng điện chính đóng vai trò cốt lõi trong hệ thống điện. Giúp cung cấp phương tiện ngắt điện cho toàn bộ bảng cầu dao. Thiết bị được thiết kế để chịu cường độ dòng điện lớn của các dây cấp nguồn chính, mang lại nguồn điện cho ngôi nhà.
Cầu chì điện
Cầu chì điện dùng để bảo vệ các thiết bị điện và mạng lưới điện khi rơi với trường hợp ngắn mạch. Dòng điện khi qua cầu chì vượt quá giới hạn an toàn sẽ bị ngắt, để tránh hư hỏng linh kiện điện do quá tải.
Công tắc tơ
Công tắc tơ là loại khí cụ điện hạ áp, giúp đóng cắt thường xuyên các mạch điện động lực. Góp phần quan trọng giúp điều khiển các thiết bị như động cơ, tụ bù, hệ thống chiếu sáng,.. bằng các nút nhấn, điều khiển từ xa hay chế độ tự động.
Rơle nhiệt
Là thiết bị dùng để bảo vệ động cơ và mạch điện tránh xảy ra trường hợp quá tải, thường dùng cùng công tắc tơ. Rơle nhiệt có thể tự động đóng cắt tiếp điểm dựa vào sự co giãn nhiệt của các thanh kim loại.
Điện trở – Biến trở
Là khí cụ điện giúp hạn chế và hiệu chỉnh dòng điện trong mạch điện. Khi thực hiện thay thế điện trở và biến trở cần phải lưu ý đến giá trị điện trở và công suất
Biến dòng, biến áp đo lường
Là thiết bị thường dùng để biến đổi dòng điện lớn quá tải (từ vài chục đến hàng nghìn A) thành dòng điện tỷ lệ nhỏ hơn ở đầu ra biến dòng (thường là 5A). Để dùng làm tín hiệu đầu vào cho các thiết bị đo lường, điều khiển.
Nguyên nhân khí cụ điện bị hỏng
Tại sao khí cụ điện bị hỏng. Cùng tìm hiểu ngay 4 nguyên nhân dưới đây:
Hiện tượng mòn kim loại khí cụ điện
Hầu hết trong quá trình chế tạo, gia công dù có cẩn thận như thế nào thì bề mặt tiếp xúc tiếp điểm vẫn xuất hiện những lỗ nhỏ li ti. Chỉ có thể được nhìn thấy khi được soi bởi các thiết bị chuyên dụng như kính hiển vi.
Trong quá trình vận hành, hơi nước, các hoạt chất có tính hóa học cao sẽ dễ gây thấm nước, đọng lại vào những lỗ nhỏ này. Gây nên các phản ứng hóa học tạo ra lớp màng mỏng rất giòn. Khi va chạm, lớp màng này rất dễ bị bong ra. Do đó, bề mặt tiếp xúc bị ăn mòn dần, hiện tượng này được gọi là hiện tượng ăn mòn kim loại.
Tình trạng Oxy hóa khí cụ điện
Ảnh hưởng từ môi trường xung quanh làm bề mặt tiếp xúc dễ bị oxy hóa. Tạo nên các lớp oxit mỏng trên bề mặt tiếp xúc, điện trở của lớp oxit rất lớn nên làm tăng RTX dẫn đến gây nóng tiếp điểm.
Mức độ gia tăng RTX do bề mặt tiếp xúc bị oxy hóa còn tùy thuộc vào nhiệt độ. Ở 20 – 30oC sẽ hình thành nên lớp oxit dày khoảng 25.10-6mm
Điện thế hóa kim loại khí cụ điện
Mỗi chất đều có một điện thế hóa học nhất định. Nếu lấy H làm gốc có điện thể âm (-) thì ta sẽ có điện thế hóa học kim loại sau:
- Hai kim loại nếu có điện thế hóa học khác nhau thì khi tiếp xúc sẽ tạo nên một cặp hiệu điện thế, giữa chúng có một hiệu điện thế.
- Bề mặt tiếp xúc nếu có sự xâm nhập của nước sẽ xuất hiện dòng điện chạy qua, khi đó kim loại có điện thế học âm hơn sẽ bị ăn mòn trước làm nhanh hỏng tiếp điểm.
Tác động từ nguồn điện
Thiết bị điện khi vận hành lâu ngày hoặc không được bảo quản tốt, lò xo của tiếp điểm dễ bị hoen rỉ, bị yếu đi không đủ lực ép vào tiếp điểm. Lúc này khi có dòng điện chạy qua, tiếp điểm dễ bị nóng gây nóng chảy hoặc có thể bị hàn dính vào nhau.
Trường hợp nếu lực ép của tiếp điểm quá yếu sẽ rất dễ phát sinh tia lửa làm cháy tiếp điểm. Bên cạnh đó, do tiếp bị bám bẩn, dở, rỉ sẽ tăng điện trở tiếp xúc gây nóng dẫn đến hao mòn nhanh tiếp điểm.
Cách khắc phục hư hỏng khí cụ điện
Đối với những trường hợp bị hỏng do cháy, chập thì ta nên thay mới. Tuy nhiên để tránh các rủi ro xảy ra, ta cần xử lý như sau:
- Với những tiếp xúc cố định: Bôi một lớp mỡ chống rỉ hay quét sơn chống ẩm.
- Lựa chọn những vật liệu có điện thế giống hoặc gần giống nhau khi thiết kế.
- Mạ thiếc, mạ bạc, mạ kẽm với các tiếp điểm đồng, đồng thau. Còn với tiếp điểm thép thường được mã cađini, kẽm,…
- Thay thế những lò xo đã bị gỉ, lau sạch những tiếp điểm mềm và thay thế lò xo nén khi lực nén còn quá yếu.
- Thực hiện kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ đồng thời cải tiến các thiết bị dập hồ quang để đẩy lùi tình trạng cháy nổ, rút ngắn thời gian dập hồ quang
Yêu cầu cơ bản đối với khí cụ điện
Bạn cần nắm bắt được các yêu cầu cơ bản của khí cụ điện trước khi tiến hành lựa chọn mua sản phẩm như sau:
- Phải đảm bảo làm việc lâu dài với các thông số kỹ thuật định mức. Được hiểu là đảm bảo các dòng điện đi qua các phần dẫn điện không vượt quá giá trị cho phép. Bảo quản, không gây hư hỏng cho khí cụ điện.
- Khí cụ điện phải ổn định nhiệt và ổn định điện động. Vật liệu phải chịu nóng tốt và cường độ cơ khí cao. Tránh xảy ra hiện tượng ngắn mạch hay bị quá tải dòng điện đi qua gây hư hỏng cho khí cụ điện.
- Vật liệu phải cách điện tốt
- Khí cụ điện phải đảm bảo làm việc có độ chính xác cao và an toàn. Gọn nhẹ, rẻ tiền, dễ gia công, dễ dàng lắp đặt kiểm tra và sửa chữa.
- Khí cụ điện đảm bảo làm việc ổn định ở mọi điều kiện khí hậu, môi trường khác nhau.
Qua những thông tin được Điện Châu Á, hy vọng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn cũng như có câu trả lời cho câu hỏi khí cụ điện là gì. Qua đó ta có thể thấy khí cụ điện đóng vai trò quan trọng như thế nào trong cuộc sống hàng ngày.
Công Ty TNHH TM DV Điện Châu Á được thành lập năm 2015, chuyên cung cấp các thiết bị điện công nghiệp, dân dụng. Với phương châm hoạt động: “Sản phẩm chính hiệu – Giá cả cạnh tranh – Phục vụ chuyên nghiệp, nhanh chóng”. Điện Châu Á cam kết luôn đặt sự hài lòng của Quý khách hàng lên hàng đầu. Nếu có bất kỳ thắc mắc cùng nhu cầu cung cấp các sản phẩm thiết bị điện vui lòng liên hệ qua hotline 0918.393.093 để được hỗ trợ.
