Bạn có biết được ngắn mạch là gì không? Để hiểu về ngắn mạch cũng như những sự cố khi ngắn mạch xảy ra. Hãy theo dõi bài viết sau đây của Điện Châu Á nhé!
Ngắn mạch là gì?
Ngắn mạch hay còn được gọi là hiện tượng đoản mạch xảy ra rất phổ biến trong các hệ thống điện. Khi xảy ra điều này có nghĩa là dòng điện không thực hiện đúng quy trình dẫn điện của hệ thống mà di chuyển với khoảng cách ngắn hơn gây ra các sự cố về hỏng dây điện, rò rỉ,…
Khi đó, tổng mạch điện sẽ dần nhỏ đi do mạch điện đã bị chập cháy ở vị trí hỏng. Ngoài ra, ngắn mạch còn xuất hiện ở các dây nóng chưa dòng điện đã chạm đến dây trung tính. Đây cũng chính là nguyên nhân khiến cho điện trở của dòng điện giảm xuống. Và lúc này dòng điện ở trong mạch tăng cao và đi theo một con đường khác.
Hiện tượng khi xảy ra ngắn mạch thường sẽ xuất hiện tiếng nổ hay tiếng chập điện vô cùng lớn. Hiện tượng này sẽ ảnh hưởng và làm hỏng các thiết bị điện, nhiệt độ tăng cao sẽ dễ làm cho vỏ dây điện bị cháy nổ và gây ra các vị trí ngắn mạch khác.
Do đó, lúc này cần liên hệ đến các kỹ thuật viên để sửa chữa vùng bị ngắn mạch nhằm đảm bảo sự an toàn cho toàn bộ hệ thống điện.
Xem thêm: Dòng Điện Là Gì? Công Thức – Cách Đo Và Phân Loại Dòng Điện
Điện áp ngắn mạch là gì?
Điện áp ngắn mạch chính là điện áp ở giữa hai đầu của cuộn sơ cấp và khi ngắn mạch cuộn thứ cấp thì dòng điện ở trong cuộn dây sơ cấp sẽ bằng với dòng điện định mức.
Điện áp ngắn mạch chính là đặc trưng cho điện áp rơi từ trên tổng trở cuộn dây khi dòng điện đang chạy trong cuộn dây bằng với dòng định mức. Và để xác định được tổng trở của cuộn dây thì khi điện áp định mức và công suất định mức tăng thì điện áp ngắn mạch cũng tăng.
Nguyên nhân xảy ra hiện tượng ngắn mạch
Ngắn mạch là hiện tượng có thể xảy ra do những nguyên nhân khác nhau. Vì thế, bạn cần nắm rõ các nguyên nhân trực tiếp để có thể phòng tránh trong quá trình sử dụng.
- Tường của ngôi nhà bị ẩm ướt trong khi dây dẫn nguồn bị hở sẽ gây nên hiện tượng chập cháy.
- Thiết bị điện bị quá tải khiến mạch điện không thể đáp ứng được gây ra sự cố đoản mạch.
- Dòng điện tăng cao bất ngờ cũng có thể gây nổ hay xuất hiện các tia lửa điện.
- Một số thiết bị điện như: Đèn, đồ gia dụng bị hỏng hóc, các ổ cắm điện, công tắc, phích cắm, cầu chì bị lỗi,…
Các loại ngắn mạch trong hệ thống điện
Trong một hệ thống điện ngày nay, sẽ có các dòng điện 1 pha, dòng điện 3 pha. Và hiện tượng ngắn mạch 3 pha cũng được biết đến là dạng nguy hiểm và đem lại ảnh hưởng nặng nề nhất. Bạn có thể tham khảo một số loại ngắn mạch xảy ra trong hệ thống điện hiện nay
- Ngắn mạch 1 pha được biết là một sự cố pha chập đất hoặc bị chập ở dây trung tính gây ra hiện tượng đoản mạch.
- Ngắn mạch 3 pha chính là dòng điện ba pha chập lại với nhau gây ra sự cố chập cháy
- Ngắn mạch hai pha là sự cố do hai pha chập vào nhau.
- Ngắn mạch hai pha chạm đất chính là sự cố hai pha đồng thời chạm xuống đất
Xem thêm: Dòng Điện 1 Chiều Là Gì – Cách Đo Dòng Điện 1 Chiều
Các thông số trong ngắn mạch bạn cần phải biết
Trong một hệ thống điện thực tế, để cho việc tính toán ngắn mạch thì rất khó khăn và khó để đưa ra một kết quả chuẩn xác nhất. Dưới đây chính là một số thông số cơ bản để bạn biết về dòng ngắn mạch:
- Điện áp ngắn mạch
- Tổn hao ngắn mạch
- Dòng ngắn mạch
Những sự cố của ngắn mạch
Ngắn mạch chính là một hiện tượng có thể xảy ra bởi rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Cũng vì thế, bạn cần phải nắm được những nguyên nhân trực tiếp gây ra hiện tượng này để có thể phòng tránh được việc này xảy ra.
- Tường nhà bị ẩm ướt, nguồn điện trong nhà bị hở dẫn đến hiện tượng chập điện xảy ra.
- Các thiết bị điện quá tải khiến cho mạch điện không đáp ứng được cũng gây nên sự cố đoản mạch
- Dòng điện tăng đột ngột cũng có thể xuất hiện tia lửa điện, gây ra cháy nổ
- Những thiết bị như đèn, đồ gia dụng bị hỏng, ổ cắm điện, phích cắm điện, cầu chì bị lỗi,…
Tất cả những lý do trên đều có thể dẫn đến hiện tượng ngắn mạch. Do đó, bạn cũng cần phải hết sức chú ý đến các thiết bị điện này trong quá trình sử dụng nhằm đảm bảo các sự cố hỏng hóc không xảy ra.
Tại sao ngắn mạch lại dẫn đến nguy hiểm?
Theo những thông tin trên đây chắc bạn cũng hiểu sơ về các sự cố của ngắn mạch. Và bạn cũng nên biết rằng bất cứ một sự cố hỏng hóc dù nhỏ thế nào cũng có thể đem đến những hiểm họa khó lường. Đối với ngắn mạch thì nó sẽ mang đến những tai họa như:
- Khi ngắn mạch xảy ra nó sẽ sinh ra nhiệt độ cao gây ra tình trạng cháy nổ
- Đoản mạch có thể làm vỡ, nổ làm biến dạng các thiết bị điện do ảnh hưởng của các phần tử bên trong thiết bị
- Ngắn mạch làm sụt điện áp của lưới điện, làm các thiết bị phải ngừng gây ảnh hưởng đến gia đình hay việc sản xuất của các doanh nghiệp
- Đối với máy phát điện thì ngắn mạch sẽ khiến cho máy bị mất công suất và làm mất điện đồng bộ.
Bởi vậy có thể nói rằng hiện tượng ngắn mạch vừa gây ra những tác hại đối với hệ thống cũng như với các thiết bị điện. Đồng thời, đây cũng là mối nguy hiểm đe dọa đến sự an toàn và tính mạng của con người.
Xem thêm: Dòng Điện Xoay Chiều Là Gì – Cách Đo Dòng Điện Xoay Chiều
Cách kiểm tra ngắn mạch
Kiểm tra ngắn mạch là việc cần thiết để giúp người dùng xác định các sự cố hỏng hóc có phải nguyên nhân do đoản mạch gây ra không. Dưới đây là các bước bạn có thể tham khảo để kiểm tra ngắn mạch.
Xác định vị trí ngắt mạch
Đầu tiên, bạn cần đi đến bảng điều khiển trung tâm để có thể xác định được vị trí của bộ ngắt mạch trong mạch điện. Bộ ngắt mạch này thường được ký hiệu bằng đèn báo hiệu màu đỏ hoặc màu cam. Trong trường hợp nếu hệ thống điện của bạn được bố trí trên đất, bạn có thể xác định được khu vực bị bỏng cần thiết.
Kiểm tra dây nguồn của thiết bị
Trước tiên, bạn cần phải tiến hành kiểm tra dây nguồn của thiết bị thông qua quan sát trực quan. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng ampe kìm hoặc đồng hồ vạn năng để kiểm tra dây dẫn điện, đo điện trở và điện áp của mạch điện. Hiện nay, có nhiều loại đồng hồ đo dòng điện cho ra kết quả chính xác, có khả năng đo điện áp, điện trở,… để kiểm tra hệ thống điện.
Nếu dây điện có bề ngoài bị nóng chảy, đứt đoạn, bị rò rỉ cách điện hay dây điện có mức điện áp bị lỗi như không hiện kết quả đo trên đồng hồ vạn năng. Nếu kết quả đo của đồng hồ vạn năng hiện kết quả trùng với thông số của mạch điện thì có nghĩa là hệ thống điện của bạn không bị ngắn mạch.
Bạn cần phải rút dây nguồn ra khỏi mạch bị hỏng. Sau đó, bạn tiến hành mở công tắc nguồn, nếu các thiết bị điện trong đó vẫn hoạt động một cách bình thường thì bạn có thể sử dụng mạch điện như trước. Trong trường hợp, mạch điện vẫn bị ngắt thì bạn sẽ cần phải tiến hành sửa chữa ngay.
Sử dụng đồng hồ vạn năng để kiểm tra mạch điện
Bạn có thể tham khảo các loại đồng hồ đo điện được sử dụng rộng rãi hiện nay như: Kyoritsu 1109S, Kyoritsu 1009, Hioki 3244-60,… Đây đều là các loại đồng hồ vạn năng cao cấp được sản xuất bởi những thương hiệu nổi tiếng như Kyoritsu, Hioki,… Mỗi thiết bị đều sở hữu độ bền cao, khả năng đo chính xác và đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng.
Trên đây là những thông tin Điện Châu Á chia sẻ giúp bạn hiểu được ngắn mạch là gì. Bên cạnh đó, bạn cũng sẽ biết được sự nguy hiểm nếu xảy ra sự cố ngắn mạch trong cuộc sống.
