Ngành điện công nghiệp: Tầm quan trọng và kiến thức cần nắm rõ

Điện công nghiệp đóng vai trò then chốt trong hoạt động sản xuất và vận hành của các nhà máy, khu công nghiệp và hệ thống hạ tầng hiện đại. Từ thiết kế, lắp đặt đến bảo trì hệ thống điện, mỗi giai đoạn đều đòi hỏi tiêu chuẩn kỹ thuật cao cùng giải pháp tối ưu để đảm bảo an toàn, tiết kiệm năng lượng và vận hành ổn định. Nếu bạn hứng thú với lĩnh vực này, hãy cùng Điện Châu Á khám phá những thông tin quan trọng trong bài viết sau đây.

1. Điện công nghiệp là gì?

Điện công nghiệp là một lĩnh vực kỹ thuật tập trung vào việc phát triển, thi công, vận hành và bảo dưỡng các hệ thống điện được sử dụng trong sản xuất và các hoạt động công nghiệp như: nhà máy, cơ sở sản xuất và các khu công nghiệp. 

Lĩnh vực này bao gồm các chuyên ngành như kỹ thuật điện, kỹ thuật điều khiển, kỹ thuật điện tử, cùng với việc truyền tải và phân phối điện, nhằm đảm bảo các hệ thống điện hoạt động một cách ổn định, an toàn và hiệu quả cho các thiết bị có yêu cầu công suất cao.

Điện công nghiệp là lĩnh vực điện, vật liệu cũng như các thiết bị điện

Xem ngay: Top 10 cửa hàng thiết bị điện tại TPHCM uy tín, giá tốt hiện nay

2. Ứng dụng của hệ thống điện công nghiệp

Ngành điện công nghiệp có mặt ở khắp mọi nơi, từ sản xuất, vận tải, liên lạc, chăm sóc sức khỏe, giảng dạy cho đến giải trí và vô số các lĩnh vực khác. 

• Trong sản xuất, ngành này đóng vai trò thiết yếu trong việc điều khiển, theo dõi và bảo dưỡng máy móc, dây chuyền sản xuất.
• Đối với ngành giao thông vận tải, điện công nghiệp là yếu tố then chốt để vận hành và duy trì các hệ thống đường sắt, đường bộ và đường hàng không. 
• Trong lĩnh vực y tế, ngành điện được sử dụng để sản xuất, kiểm soát và bảo trì các thiết bị y tế.

Hơn nữa, ngành điện còn được ứng dụng trong các lĩnh vực như viễn thông, giáo dục, giải trí và nhiều lĩnh vực khác.

Ngành điện công nghiệp được ứng dụng hầu hết trong mọi lĩnh vực đời sống

3. Tầm quan trọng của điện công nghiệp

Điện công nghiệp đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong đời sống hiện đại, lý do là bởi:

3.1. Đáp ứng nhu cầu năng lượng cho sản xuất và dịch vụ

Chúng ta đều nhận thức được rằng điện năng chính là nguồn lực thúc đẩy các loại máy móc và thiết bị vận hành trong các nhà máy, phân xưởng và xí nghiệp. Nguồn năng lượng này cũng cần thiết cho các thiết bị điện tử chuyên dụng trong công nghiệp, giúp gia tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm và tối ưu hóa chi phí sản xuất. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển tự động hóa và cải thiện chất lượng cuộc sống.

3.2. Thúc đẩy phát triển hạ tầng

Điện công nghiệp đảm bảo sự vận hành thông suốt của hệ thống cung cấp điện, đồng thời xây dựng nên mạng lưới truyền tải điện an toàn, hiệu quả và khoa học để phục vụ cho các hoạt động công nghiệp, nông nghiệp, thương mại, dịch vụ và nhu cầu sinh hoạt của người dân. 

3.3. Đóng góp vào sự tiến bộ công nghệ

Với đặc điểm là một ngành liên kết chặt chẽ với nhiều lĩnh vực khác và ứng dụng kiến thức, kỹ thuật từ các ngành này, điện công nghiệp không ngừng đổi mới và hoàn thiện các thiết bị, linh kiện, mạch điện và hệ thống điện để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của xã hội. Ngành này cũng đi đầu trong việc áp dụng các công nghệ tiên tiến như IoT (Internet of Things), AI (Artificial Intelligence), VR (Virtual Reality) và AR (Augmented Reality) vào sản xuất và đời sống.

3.4. Tích hợp nguồn năng lượng tái tạo

Điện công nghiệp giữ vai trò then chốt trong việc giải quyết các vấn đề về an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường. Ngành này khuyến khích việc khai thác và sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng không tái tạo. 

Lĩnh vực này còn tập trung nghiên cứu và phát triển các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, cắt giảm lượng phát thải khí nhà kính và ứng phó với những tác động của biến đổi khí hậu.

Tích hợp năng lượng tái tạo mang lại nhiều lợi ích

Tìm hiểu thêm: Năng lượng điện là gì? Các nguồn năng lượng tạo ra điện

4. Hệ thống điện công nghiệp gồm những gì?

Hệ thống điện công nghiệp thường bao gồm các thành phần chính sau:

4.1. Hệ thống trung áp cấp nguồn máy biến áp tổng

Bộ phận máy biến áp có nhiệm vụ chuyển đổi dòng điện từ lưới điện quốc gia để phục vụ cho mục đích sản xuất và kinh doanh. Hệ thống này nhằm giữ cho dòng điện luôn ổn định, điều chỉnh điện áp tăng hoặc giảm theo yêu cầu để vận hành máy móc, thiết bị trong nhà xưởng một cách hiệu quả.

4.2. Hệ thống tủ điện phân phối

Các tủ điện này được lắp đặt để kiểm soát luồng điện trong nhà xưởng, đảm bảo an toàn cho các thiết bị và máy móc công nghiệp. Dựa trên vị trí lắp đặt, chúng có thể được phân loại thành 2 loại chính: tủ điện phân phối tổng MSB và tủ điện phân phối DB.

Hệ thống điện công nghiệp gồm nhiều thành phần

4.3. Hệ thống tủ điện cho thiết bị công nghiệp

Các tủ điện thiết bị thường trang bị Ampe kế, Vôn kế, cầu chì, v.v., nhằm bảo vệ an toàn cho máy móc và thiết bị. Hệ thống tủ điện điều khiển có chức năng quản lý việc bật, tắt nguồn điện cho các thiết bị điện công nghiệp.

4.4. Hệ thống thiết bị công nghiệp

Đây là bộ phận cốt lõi, có tác động trực tiếp đến quy trình sản xuất và kinh doanh. Hệ thống thiết bị điện công nghiệp bao gồm các dây chuyền sản xuất, gia công, đóng gói, v.v., cùng với hệ thống chiếu sáng, điều hòa không khí và thông gió.

Hệ thống điện công nghiệp đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong nền kinh tế hiện đại. Nó giúp duy trì sự ổn định của nguồn điện, đồng thời thúc đẩy việc phát triển một hệ thống truyền tải điện an toàn, hợp lý và hiệu quả để đáp ứng mọi hoạt động công nghiệp. Hệ thống điện này còn góp phần giảm chi phí sản xuất, gia tăng năng suất lao động và cải thiện chất lượng sản phẩm.

5. Phân biệt điện công nghiệp và điện dân dụng

Khi hệ thống điện công nghiệp hoạt động hiệu quả với các máy móc công suất lớn 3 pha, thì điện dân dụng sẽ vận hành trơn tru với các thiết bị công suất nhỏ 1 pha. Dưới đây là sự phân biệt giữa điện công nghiệp và điện dân dụng:

Xem thêm: Khởi động mềm (Sort starter) và vai trò trong ngành điện

6. Một số thông tin về ngành điện công nghiệp tại Việt Nam

6.1. Ngành điện công nghiệp học những gì?

Trong quá trình học tập, sinh viên sẽ được trang bị những hiểu biết về các quy tắc và cơ chế vận hành của hệ thống điện công nghiệp. Dựa trên nền tảng kiến thức ban đầu này, người học sẽ bổ sung thêm kiến thức chuyên sâu để có thể tiến hành thiết kế các hệ thống điện công nghiệp, bao gồm cả việc truyền tải, phân phối và cung cấp điện đến các đơn vị tiêu thụ. 

Sinh viên còn được trang bị kiến thức để xây dựng các hệ thống điện công nghiệp trong nhà máy, đảm bảo các yếu tố an toàn, hiệu quả về chi phí và chất lượng cao. 

Ngành điện công nghiệp trang bị kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực điện

6.2. Các kỹ năng cần có khi học ngành điện

Nền tảng kiến thức chuyên môn, bao gồm hiểu biết về điện lực, điện tử, máy móc và các thiết bị điện, là yếu tố cốt lõi giúp bạn nắm bắt và thực hiện các nhiệm vụ liên quan.

Song song đó, kỹ năng mềm đóng vai trò không nhỏ như: khả năng sử dụng tiếng Anh chuyên ngành, kỹ năng tin học và khả năng giao tiếp hiệu quả,… để xử lý các vấn đề phát sinh trong công việc một cách hiệu quả hơn.

6.3. Học ngành điện công nghiệp ra trường làm gì?

Sau khi hoàn thành chương trình đào tạo ngành điện công nghiệp, bạn có thể đảm nhận các vị trí công việc sau:

• Quản lý và duy trì hoạt động của các hệ thống cung cấp điện trong các nhà máy sản xuất sử dụng máy điện. 
• Thực hiện việc vận hành và bảo dưỡng hệ thống điện cho các khu công nghiệp, khu dân cư.
• Thực hiện các công việc tính toán, sửa chữa, vận hành và kiểm tra định kỳ đối với nhiều loại thiết bị điện.

6.4. Tiềm năng và cơ hội phát triển trong ngành

Tùy thuộc vào sở thích và năng lực cá nhân, bạn có thể đảm nhận các vị trí như kỹ sư điện, kỹ thuật viên điện, kỹ sư điện tàu thủy, hoặc trở thành chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng tái tạo. Ngoài ra, thu nhập và chế độ đãi ngộ trong ngành điện công nghiệp cũng rất đáng mong đợi. 

Ngành điện công nghiệp mang đến nhiều tiềm năng phát triển nhờ những tiến bộ công nghệ và nhu cầu tiêu thụ điện ngày càng tăng. Những kiến thức về ngành học này vừa được Điện Châu Á tổng hợp và gửi đến quý vị, mong rằng những chia sẻ này sẽ cung cấp thêm nhiều thông tin hữu ích cho định hướng học tập của bạn.